AZERBAYCAN’DA ZERDÜŞTLÜK DİNİ VE GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YANSIMALARI

Özet

Bu makalede tarihi binlerce yıl önceye uzanmakta olan Zerdüştlük dini ve bu dinin Azerbaycan’la olan bağlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Zerdüştlük M.Ö. VII. asırda yaranmış bir dindir. Bu dinin yaratıcısı olan Zerdüşt peygamberin M.Ö. 628 yılında geçmiş Azerbaycan topraklarında doğulduğu kabul edilir. Zerdüştlük bugün tapınılan dinler arasında en kadim tek tanrılı dindir. Zerdüştlükle ilgili kapsamlı birçok araştırma vardır ama Azerbaycan’la olan bağları konusuna çok fazla değinilmemiştir. Zerdüştlük en fazla Azerbaycan, İran ve Orta Asya bölgelerinde yayılmıştır. Bu din sonradan yaranan ve bu bölgede yayılmaya çalışılan Hristiyanlık ve İslam dinleri ile uzun süre mücadele içinde olmuştur. Zerdüştlük İslam’ın yaygın din haline gelmesinden sonra yavaş yavaş azalmaya ve yok olmaya doğru gitti, ama asla yok olmadı. Zerdüştlüğü 1771 yılında Avrupa’ya yayınladığı yazıyla tanıdan kişi Fransız bilim insanı Anketil Düperron olmuştur. Azerbaycan’la Zerdüştlüğün çok sık ilişkileri olmuştur. Azerbaycan toprakları zerdüştler için her zaman mukaddes olmuş ve bütün zerdüştler bu topraklara büyük saygısı göstermiştir. Esasen Sasani hükümdarlarının buraya olan saygısı birçok şeyi cevaplayacak niteliktedir. Günümüzde Azerbaycan Cumhuriyetinde resmi kaynaklarda Zerdüştlüğe tapan hiç kimse olmasa da burada bulunan önemli ateşgelere dünyanın farklı yerlerinden olan zerdüştler ziyarete gelmektedirler. Zerdüştlük ne kadar günümüzde yaygın din olmasa da tarihte bıraktığı izlerin günümüze bile etkisi vardır.