FRANCIS FUKUYAMA’DA TARİHİN SONU, İDEOLOJİ VE GÜVEN KAVRAMLARI: OMBUDSMANI EKSENİNE OTURTMAK


Özet Görüntüleme: 1435 / PDF İndirme: 424

Yazarlar

  • Kadir Caner DOĞAN Gümüşhane Üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7952520%20%20

Özet

Francis Fukuyama, özellikle akademik literatürde geliştirmiş olduğu tarihin sonu tezi ile tanınmaktadır. Fukuyama’ya göre tarihin sonu, liberal demokrasinin yirminci yüzyılın sonlarında diğer ideolojilere ve hükümet etme sistemlerine üstün gelmesi ile açıklanmaktadır. Fukuyama, liberal demokrasiyi sosyal, siyasal ve ekonomik kalkınmanın temel mantığı olarak görmektedir. Buna göre artık modern devletler, liberal demokrasi ile örgütlenerek, hem içerde hem de dışarda eşitlik, özgürlük ve kalkınmaya dayalı bir sistem kuracaklardır. Liyakat üzerine şekillenecek olan modern bürokratik devlet sistemleri, toplumda ahlakın, adaletin ve huzurun kaynağı haline geleceklerdir. Liberal demokrasi, insanlığın gelecek projeksiyonudur. Liberal demokrasi ile ombudsmanlar, etiğe, eşitliğe, müzakereye ve özgürlüğe yaptıkları katkılar ile toplumların huzura, esenliğe ve kalkınmaya ulaşmasında belirleyici olacaklardır. Fukuyama’ya göre gelecek liberal demokrasidir ve bu bağlamda ombudsmanların özünde taşıdığı değerler ile küresel arenada hukukun güçlenmesinde ve anarşinin yok olmasında büyük düzeyde ilişki bulunmaktadır. Bu çalışmada, bir liberal demokrasi projesi olduğu düşünülen ombudsman ile Fukuyama’nın temel tezleri analiz edilerek ombudsmanın eksenine oturtulması amaçlanmaktadır. Çünkü ombudsmanın özünde taşıdığı değerlerin, yukarında bahsedilen adalet, liyakat ve huzur noktasında liberal demokrasinin önemli bir değeri ve kurumu olduğu düşünülmektedir. Ombudsman, özü itibariyle arabulucu, etik kaidelere bağlı ve adalet olgusunu dikkate alan bir yapı ve işlevsel niteliklere sahiptir. Bunun için bilimsel bir yöntem çerçevesinde konuların açıklanması hedeflenmektedir. Çalışmanın yöntemi de, nitel analize dayalı literatür taramasıdır.

Referanslar

Akad, M. (1993). Genel Kamu Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi.

Axtmann, R. (1996). Liberal Democracy into The Twenty-First Century: Globalization, Integration and The Nation-State. UK: Manchester University Press.

Ball, A. & Peters, G. (2007). Çağdaş Siyaset ve Yönetim. (çev. Nil Uzun), İstanbul: Yayın Odası.

Bayar Bravo, I. (2005). Tarihin Sonu, İlerleme ve Küreselleşme Üzerine Bir İnceleme. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, 29(2), 125-138.

Bertram, C. & Chitty, A. (2006). Giriş. C. Bertram, A. Chitty (Der.), Tarihin Sonu Mu? Fukuyama-Marx-Modernite (ss.9-26), (çev. Kamil Kurtul), Ankara: İmge Kitabevi.

Callinicos, A., Kouvelakis, S. & Pradella, L. (2021). Introduction. Alex Callinicos, Stathis Kouvelakis and Lucia Pradella (Ed.), Routledge Handbook of Marxism and Post-Marxism (p.1-22), New York: Routledge.

Cottingham, J. (2018). Akılcılık. (çev. Bülent Gözkan), İstanbul: Dergah Yayınları.

Demirtaş, M. (2018). Reform ve Aydınlanmaya Doğru. S. Hilmi Özkan (Ed.), Yeni ve Yakın Çağ Tarihi (s.105-131), İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.

Doğan, K. C. (2014). Postmodern Kamu Yönetimi Anlayışı Çerçevesinde Bir Denetim Paradigması: Ombudsman. Sayıştay Dergisi, 94, Temmuz-Eylül, 73-96.

Doğan, K. C. (2019). Modernizmden Postmodernizme: Kamu Yönetiminde Yönetişim Kuramı Bağlamında Ombudsman Paradigması. International Social Sciences Studies Journal, 5(29), 312-317.

Doğan, K. C. (2021). Ombudsman Teorisi: İnterdisipliner Bir Analiz. International Social Sciences Studies Journal, 7(91), 5182-5190.

Doğan, K. C. (2022a). Jürgen Habermas’ta Katılım, Demokrasi ve Meşruiyet Kavramları: Ombudsman Yönetişimi Üzerine Düşünmek. International Social Sciences Studies Journal, 8(96), 1190-1203.

Doğan, K. C. (2022b). A Sociological Dimension of The Ombudsman on Structuralism: Impressions from the Turkish Ombudsman. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 5(4), 156-166.

Doğan, K. C. & İnankul, H. (2015). Ombudsmanlık Kurumunun Örgütlerde Etik Kural ve Davranışlar Konusundaki Yeri ve Önemi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 329-344.

Doğan, K. C. & Ugur, Ö. (2018). The Effectiveness of Ombudsman in Improving Good Administration in the European Union (EU). Marin Rusev, Eric Straus, Cevdet Avcıkurt, Abdullah Soykan, Bekir Parlak (Ed.), Social Sciences Researches in the Globalizing World (p.180-192), Sofia: ST. Kliment Ohridski Universıty Press.

Dryzek, J. S., Honig, B. & Phillips, A. (2006). Introduction. John S. Dryzek, Bonnie Honıg and Anne Phillips (Ed.), The Oxford Handbook of Political Theory (p.3-41), Great Britain: Oxford University Press.

Fendoğlu, H. T. (2011). Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık). Ankara: Yetkin Yayınları.

Fukuyama, F. (1998). Güven: Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması. (çev. Ahmet Buğdaycı), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Fukuyama, F. (2003). “Tarihin sonu mu?, (çev., Yusuf Kaplan). Mustafa Aydın, Ertan Özensel (Ed.), Tarihin Sonu mu?: Francis Fukuyama v.d. (s.22-49), Ankara: Vadi Yayınları.

Fukuyama, F. (2006). Neo-Conların Sonu: Yol Ayrımındaki Amerika. (çev. Hasan Kaya), İstanbul: Profil Yayıncılık.

Fukuyama, F. (2008). Devlet İnşası: 21. Yüzyılda Dünya Düzeni ve Yönetişim. (çev. Devrim Çetinkasap), İstanbul: Remzi Kitabevi.

Fukuyama, F. (2015). Tarihin Sonu ve Son İnsan. (çev. Zülfü Dicleli), İstanbul: Profil Yayıncılık.

Fukuyama, F. (2016). Siyasi Düzenin Kökenleri: İnsan Öncesi Çağlardan Fransız İhtilali’ne. (çev. Ezgi Başer), İstanbul: Profil Yayıncılık.

Fukuyama, F. (2018). Siyasi Düzen ve Siyasi Çürüme: Sanayi Devrimi’nden Demokrasinin Küreselleşmesine. (çev. M. Murtaza Özeren), İstanbul: Profil Yayıncılık.

Fulbrook M. & Skocpol, T. (2014). Perry Anderson'ın Tarihsel Sosyolojisi. Theda Skocpol (Ed.), Tarihsel Sosyoloji: Bloch'tan Wallerstein'e Görüşler ve Yöntemler (s.189-232), (çev. Ahmet Fethi), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Gencer, B. (2013). Liberalizmin Kalbine Yolculuk. liberal düşünce, 69-70, Kış-Bahar, 245-268.

Goodlad, L. M. E. & Sartori, A. (2013). The Ends of History: Introduction. Victorian Studies, 55(4), Summer, 591-614.

Griffiths, M. (1999). Fifty Key Thinkers in International Relations. London: Routledge.

Hamilton, J. B. (1993). Book Reviews: The End of History and The Last Man. Naval War College Review, 46(2), 165-166.

Heywood, A. (2022). Küresel Siyaset. (çev. Nasuh Uslu ve Haluk Özdemir), Ankara: Felix Kitap.

Hughes, C. (2012). Liberal Democracy as The End of History: Fukuyama and Postmodern Challenges. New York: Routledge.

Huntington, S. P. (2021). Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. (çev. Elif Berktaş), Ankara: Panama Yayıncılık.

Kabadayı, T. (2007). Tarih Bitti Mi?. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 103-113.

Kervegan, J-F. (2011). Hegel ve Hegelcilik. (çev. İsmail Yerguz), Ankara: Dost Kitabevi.

Kiçmari, S. (2018). The History Continues: Reflections about the Theory of the End of History from Francis Fukuyama. Sociology Study, January, 8(1), 42‐48.

Macey, J. R. & Miller, G. P. (1992). The End of History and the New World Order: The Triumph of Capitalism and the Competition Between Liberalism and Democracy. Cornell International Law Journal, 25, 277-303.

Özden, K. (2010). Ombudsman. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Öztürk, A. (Der.) (2010). Yeni Sol Yeni Sağ. Ankara: Phoenix Yayınevi.

Parlak, B. & Doğan, K. C. (2016). Ombudsman: Kavram ve Tarihsel Gelişim. B. Parlak ve K. C. Doğan (Ed.), Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri: Dünyanın Altı Kıtasında Ülke Ombudsmanlarının Yapısal-Kurumsal ve İşlevsel Açılardan Analizi (s.19-24), Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Parlak, B. & Doğan, K. C. (2021). A Methodological Analysis on the Restructuring of Social Sciences in the Context of Ombudsman Paradigm, Liberal Democracy and the Annales School. International Social Sciences Studies Journal, 7(76), 40-58.

Popper, K. R. (2013). Açık Toplum ve Düşmanları. (çev. Mete Tunçay ve Harun Rızatepe), Ankara: Liberte.

Sarı, M. A. (2010). Tarihin Mi Sonu Yoksa İdeolojilerin Mi?. Kaygı, 14, 61-84.

Sim, D. (2000). Derrida ve Tarihin Sonu. (çev. Kaan H. Ökten), İstanbul: Everest Yayınları.

Sönmezoğlu, F., Güneş, H. & Keleşoğlu, E. (2015). Uluslararası İlişkilere Giriş. İstanbul: Der Yayınları.

Şahin Ceylan, Ş. (2006). Francis Fukuyama ve Tarihin Sonu Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(10), Güz, 233-252.

Şahin, E. (2019). Kitap Tanıtımı: Francis Fukuyama, Devlet İnşası 21. Yüzyılda Yönetişim ve Dünya Düzeni, çev. Türkan Çolak, İstanbul, Eylül 2015, Profil Yayıncılık. Akademik Sosyal Araştırmalar, Summer, 8, 123-129.

Touraine, A. (2014). Modernliğin Eleştirisi. (çev. H. Uğur Tanrıöver), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Turan, B. (2015). Fukuyama’nın Tarihin Sonu Tezi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21, Aralık, 485-502.

Turanlı, G. (2020). Francis Fukuyama: Tarihin Sonundaki Modern Dünya. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 47, Ağustos, 178-186.

Uygun, O. (2020). Devlet Teorisi. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.

Yitian, L., Jiagang, C., Xiaoyuan, X. & Hairong, L. (2012). Democracy, Globalization and the Future of History: A Chinese Interview with Francis Fukuyama. International Journal of China Studies, 3(1), April, 95-107.

İndir

Yayınlanmış

2023-05-20

Nasıl Atıf Yapılır

DOĞAN, K. C. (2023). FRANCIS FUKUYAMA’DA TARİHİN SONU, İDEOLOJİ VE GÜVEN KAVRAMLARI: OMBUDSMANI EKSENİNE OTURTMAK. NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES, 8(18), 1–18. https://doi.org/10.5281/zenodo.7952520