LOOS’UN ‘SÜSLEME SUÇTUR’ İLKESİ IŞIĞINDA BRÜTALİZM, SADELİK VE SANAT İLİŞKİSİ
Özet Görüntüleme: 35 / PDF İndirme: 9
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14553134Özet
Pek çok dönem ve akım mimariyle başlamış ve gelişim göstermiştir. Mimari ile birlikte heykelin, resmin hatta müziğin de geliştiğini söyleyebiliriz. O nedenle bir dönemi mimariden bağımsız düşünmek ve anlamak olanaksızdır.
Meydanlarda büyük bir anıt gibi beliren mimari yapılar hizmet sunma görevinin dışında insanlara esinler de vermektedir.
Bu bağlamda modern mimarinin önemli isimlerinden Adolf Loos’un mimari üzerinden ortaya koyduğu kültür ve estetik kuramına göre süsleme düşük insan profilinin bir tezahürüdür. Ona göre güzellik denen olgu yalnızca sadelikte aranmalıdır.
Loos’a göre Art Nouveau ve Secession mimarlığı tüketim ürünü olan, gerçekliğin yerine geçen seyirlik birer nesnedir. Bu bağlamda mimari yapıların yüzeylerinin farklı bezeme ögeleriyle kaplanması insanların yüzene maske takması kadar ürkütücü ve gerçek güzelliği gizleyicidir.
Loos’un tasarımlarında da beton, cam ve çelik gibi temel yapı elemanlarının göründüğü, süslemecilikten uzak sade biçimler göze çarpar.
Bu çalışmada Loos’un “süsleme suçtur” görüşü ile değindiği estetik kuramına dair bir ve bu teori ışığında bir biçimlendirme ögesi olarak çimentonun sanat üretimine sunduğu örnekler değerlendirilmiştir.
Referanslar
Akın, G. “Brütalizm, Bir Modernist Üslup”, İstanbul: Betonart Dergisi, sayı 8/Sonbahar, 2005.
Arslan, D. “Brütalist Mimari”. İstanbul, 2014.
Art- Sanat Dergisi, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Kasım- Aralık (6.SAYI) Hazır Beton ss. 83,84,85,86, 2016.
Banham, R. “Le Brutalisme en architecture, ethique ou esthétique?”. Dunod, Paris, 1970.
Polatkan A., Hasan. “Bir Anksiyete Ortamı Olarak Modern Mimarlıkta Brütalizm ve Brütalist Çevre Üzerine Sorular”. İstanbul: Betonart Dergisi, sayı 9, s.65, 2006.
Dokgöz, D. – Hacıalibeyoğlu, F. “Brüt Beton Net Mimarlık; Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Binası”. İzmir: Ege Mimarlık Dergisi, sayı:2009/3, ss.33-35, 70, 2009.
Dağdelen Dolgun, E. “Brütalizm Akımı, Geçmiş ve Günümüzdeki Durumu”. https://www.arkitera.com. Erişim:05 07 2019. https://www.arkitera.com/gorus/brutalizm-akimi-gecmis-ve-gunumuzdeki-durumu/
Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 1-16, Mart, 2019.
Gottfried, Semper. “Style in the Technical and Tectonic Arts; or Practical Aesthetics” Los Angeles: Getty Publications, 2004.
Heynen, H. “Architecture and Modernity”. Massachusetts, London: MIT Press, Cambridge, 1999.
J. Melvın. “İzmler Mimarlığı Anlamak”. İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, 2009.
Kortan, E. “XX. Yüzyıl Mimarlığına Estetik Açıdan Bakış”. Ankara: Yaprak Kitapevi, 1986.
Loos, Adolf. “Foreword - Spoken Into the Void: Collected Essays 1897-1900”. ss. 2-3. Cambridge, Londra: The MIT Press, 1982.
Loos, Adolf. “The Principle of Cladding- Spoken Into the Void: Collected Essays 1897-1900”. ss. 66-69. Cambridge, Londra: The MIT Press, 1982.
Loos, Adolf. “The Luxury Vehicle - Spoken Into the Void: Collected Essays 1897-1900”. ss. 39-43. Cambridge, Londra: The MIT Press, 1982.
Moravánszky, Ákos, “The Aesthetics of the Mask: The Critical Reception of Wagner’s Loos, A., “20. Yüzyıl Mimarisinde Program ve Manifestolar- Süsleme ve Suç “. İstanbul: Mimarlık Vakfı Yayınları s.8-12, 1991
Mimdap. “Brütalizmin Güzel Yanı”. http://www.mimdap.org. Erişim 10 12 2022. http://www.mimdap.org/?p=34818
Moderne Architektur and Architectural Theory in Central Europe- Otto Wagner: Reflections on the Raiment of Modernity, ed. Harry Francis Mallgrave”, ss. 212, 220, 229. Santa Monica: Getty Center, 1993.
Salgın, B. “Brüt Beton, Brütalizm ve Türkiye Örnekleri”, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Stewart, Janet. “Fashioning Vienna: Adolf Loos’s Cultural Criticism”. London, New York: Routledge, 2000.
Şekiller:
Şekil 1: https://www.archdaily.com/85971/ad-classics-unite-d-habitation-le-corbusier, Erişim:06 07 2018.
Şekil 2: https://saltonline.org/tr/1208/konferans-cinici-arsivi-odtuye-bakis, Erişim:08 08 2019.
Şekil 3: https://www.reddit.com/r/brutalism/comments/12tels8/metuodt%C3%BC_faculty_of _architectureankaraturkey/?rdt=56496, Erişim:04 11 2019.
Şekil 4-5: https://www.50for50.world/projects/church-of-the-light,Erişim:09 08 2020.
Şekil 6: https://openhousebcn.wordpress.com/2013/03/19/openhouse-magazine-solid-folds-architecture-general-trade-school-hermann-baur-basel-switzerland/#more-8694, Erişim:21 07 2020.
Şekil 7: http://www.basilea.viaggidiarchitettura.it/general-trade-school/, Erişim:13 08 2021.
Şekil 8: https://pen-online.com/design/tower-house-at-the-forefront-of-miniature-architecture/, Erişim:06 07 2019.
Şekil 9: https://www.nps.gov/articles/000/material-matters-mid-century-modern-keynote-gunny-harboe-faia.htm, Erişim:14 03 2020.
Şekil 10: https://ajansdijital.com.tr/brutalist-mimari-denince-akla-gelen-10-ornek/, Erişim:05 07 2019.
Şekil 11-12: https://dzen.ru/a/YDunDXMvPH9ifYal, Erişim 10 12 2022.
Şekil 13: https://theefaction.wordpress.com/2010/08/29/build/, Erişim:11 12 2022.
Şekil 14: http://monumentalism.net/havana-soviet-embassy/, Erişim:05 09 2022.
Şekil 15: https://www.theplan.it/images/895.jpg, Erişim:18 05 2020.
Şekil 16: https://www.emirhanaydin.com.tr/2023/10/brut-beton-nedir.html, Erişim:12 08 2021.
Şekil 17: https://imaginoso.com/france/paris/pompidou-centre-northwest-elevation, Erişim:09 07 2019.
Şekil 18: https://divisare.com/projects/327988-bernard-khoury-ieva-saudargaite-plot-4371, Erişim:03 05 2019.
Şekil 19: https://www.newyorker.com/culture/photo-booth/north-via-south-mesoamerican-brutalism, Erişim:22 11 2022.
Şekil 20: https://www.fmkorea.com/best/7084756918, Erişim:06 06 2020.
Şekil 21: https://www.flickr.com/photos/yekkes/20569673943, Erişim:13 01 2022.
Şekil 22: https://www.kathmanduandbeyond.com/the-park-monument-of-the-bulgarian-soviet-friendship-in-varna/, Erişim:16 01 2022.
Şekil 23: https://www.mksdarchitects.com/chris-architectural-history-corner-pavillon-suisse-le-corbusier/, Erişim:05 03 2022.
Şekil 24: https://ashgabattimes.com/index.php/tm/2024/02/binanyn-fundamentleri-barada/, Erişim:09 04 2021.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.