HEYKEL VE DENGE İLİŞKİSİNE MALZEME VE HAREKET İLKELERİ BAĞLAMINDA BİR YAKLAŞIM

Özet

Denge kaynaklarda  karşıt güçler arasındaki orantılı eşitlik hali veya rakip güçler arasında söz konusu olan genel muvazene durumudu şeklinde açıklanmaktadır (Cevizci A.2010, 420 s).

Heykelde denge kavramı ise bu tanıma benzer şekilde; malzemenin ağırlığının, şeklinin ve biçiminin vaziyeti ile ilişkilidir. Bununla birlikte bütün bu ilkeler arasında eşitlik gerekmektedir.  Eşitlik her şeyin aynı düzeye gelmesi ile eş görülmektedir. Bu durumda heykel ve dengesi ilişkisi de bir bakıma aynı düzeydelik şeklinde açıklanabilir. Dengenin kaynaklardaki tanımında olduğu gibi eserlerde de dengenin oluşması için orantılı eşitlik söz konusudur.

Heykelde nelerin eşit dağılımı dengeyi ortaya çıkarmaktadır? Burada bir sanat eseri ortaya çıkmaktadır ve bu eser oluşurken nelere dikkat edilir? Sorularından yola çıkılarak denge ve heykel ilişkisi incelenmiştir. İnceleme yapılırken heykele ait birçok temel prensiplerden; hareket, heykelde malzeme gibi kavramlar ele alınmıştır. Malzeme olarak klasik dönemden ve modern dönemden olan mermer, bronz ve metal heykel örneklerine bakılmıştır. Denge kavramı heykel sanatı içinde önemli bir yere sahiptir. Heykel üç boyutludur, dolayısıyla dengede kalmaya ihtiyaç duymaktadır. Kalıcıdır ve bu yüzden, sağlam olmak zorundadır. Bu sağlamlığı da yine dengede olan bir duruş sağlamaktadır. Heykele ait bir temel prensip heykelde denge kapsamına girmektedir (Boztaş , Düz, 2013)