ÜÇ BOYUTLU YAZICILARIN GÖRME ENGELLİ BİREYLER İÇİN AFİŞ TASARIMINDA KULLANIMI : “İSTİKLAL MARŞI” AFİŞİ UYGULAMASI

Özet

Geçmişten günümüze grafik tasarımın teknolojik gelişmelerden büyük ölçüde etkilendiği bilinmektedir. 1450 li yıllarda hareketli matbaanın icadından günümüzdeki dijital döneme kadar geçirdiği evrimde bir çok tasarım oluşturma ve üretim tekniği gelişmiştir. Günümüzde Grafik tasarım büyük ölçüde bilgisayar programları aracılığı ile yapılmaktadır. Grafik tasarım yazılımları sayesinde iki boyutlu ve üç boyutlu olmak üzere grafik tasarım çalışmaları yapılabilmektedir. Dijital yazıcılar sayesinde sayısal ortamda hazırlanmış tasarımların istenilen ölçü, renk ve boyutlarda tercih edilen materyallerin (kanvas, branda, kuşe vb.) üzerine uygulanması ve çoğaltılması mümkündür. Bu sayede iletişim amacıyla kullanılan, mesaj veya duyuru içeren açık hava ilanları, afiş ve bilboard tasarımları dijital baskı ile hızlı bir biçimde çoğaltılıp kullanılmaktadır. Ancak dijital baskı ile çoğaltılan ve kullanılan iki boyutlu yüzeye uygulanan görsel düzene sahip afiş ve benzeri tasarımlar görme engelliler için bir anlam ifade etmemektedir. Dünya sağlık örgütünün tahminlerine göre 284 milyon görme engelli insan olduğu düşünülmektedir ve bu sayının yaklaşık 220 bini Türkiyede bulunmaktadır. Bahsi geçen rakamlar göz önünde bulundurulduğunda toplumumuzda azımsanamayacak ölçüde görme engelli vatandaş bulunmaktadır. Günümüzde gelişmeye devam eden ve yaygınlaşmaya başlayan bir diğer teknoloji ürünü ise üç boyutlu yazıcı cihazlarıdır. Üç boyutlu yazıcılar sayısal ortamda üç boyutlu olarak modellenmemiş obje ve nesneleri hızlı bir biçimde istenilen ölçülerde katı halde yazma işlemi yaparak üretim yapılmasına olanak sağlamaktadır. Öncesinde üretimi zor veya mümkün olmayan nesnelerin üretiminde büyük kolaylık sağladığı bilinmektedir. Bu çalışmada, sayısal ortamda tasarlanmış olan grafik tasarım çalışmalarının görme engellilere yönelik olarak yeniden düzenlenerek üç boyutlu yazıcılar aracılığıyla, üç boyutlu poster tasarımları, tipografi, figür, kinetik objeler gibi el yardımıyla yapılması mümkün olmayan tasarımlar, somut halde üretilerek farklı görsel sunum şekilleri oluşturulması hedeflenip, grafik tasarımda üç boyutlu yazıcıların kullanımını görme engelli bireylere yönelik olarak düzenlenmiş olan İstiklal Marşı afişi çalışması üzerinden incelemektir.