MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARI TARAFINDAN OLUŞTURULAN ZİHİN HARİTASI DEĞERLENDİRME RUBRİKLERİNİN İNCELENMESİ


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14940465Anahtar Kelimeler:
Rubric, mindmap, assessment and evaluation, prospective teachers.Özet
Bu araştırmanın amacı, matematik öğretmen adayları tarafından oluşturulan zihin haritalarını değerlendirme rubriklerini, içerik analizi yöntemiyle incelemektir. Araştırmada, matematik öğretmen adaylarının zihin haritalarını değerlendirmek amacıyla hazırladıkları rubrikler; belirledikleri ve uyguladıkları ölçütler bağlamında detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu nedenle araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması tercih edilmiştir. Çalışma, 2020-2021 öğretim yılının bahar döneminde Marmara Bölgesi'nde bulunan bir devlet üniversitesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, aynı üniversitenin Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören on iki öğrenci oluşturmuştur. Katılımcıların seçiminde, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Rubrik hazırlama sürecine geçilmeden önce, öğretmen adaylarına zihin haritası ve rubriklerle ilgili araştırmacı tarafından eğitim verilmiştir. Bu süreçte, öğretmen adaylarından zihin haritasının özelliklerini kavrayabilmeleri için matematik konularıyla ilgili zihin haritaları oluşturmaları istenmiştir. Rubrik hazırlama süreci tamamlandıktan sonra, öğretmen adaylarından daha önce oluşturulan zihin haritalarını, hazırladıkları rubrikler aracılığıyla değerlendirmeleri talep edilmiştir. Sonuç olarak, öğretmen adaylarının zihin haritalarını değerlendirebilmeleri için nihai rubrikleri oluşturmaları beklenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmen adaylarının oluşturdukları zihin haritalarının daha çok ana dal sayısına, görsellere ve dallar arası ilişkilere odaklandığı; konuya ilişkin kavramsal içeriğe yeterince önem verilmediği görülmüştür. Buna göre, öğretmen adaylarının rubrik oluşturma sürecinde değerlendirme ölçütlerini belirleme düzeylerinin beklenen seviyede olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Akbaş, O., Keskin, A., Özden, M., Gökmen, B., & Berk, D. (2023). Gelecekteki öğrencilerin için sen de bir masal oku: Bir dijital hikâye çalışması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 276-286.
Akkaş-Baysal, E. ve Ocak, G. (2019). İngilizce derslerinde hazırlanan portfolyoları değerlendirme: Bir dereceli puanlama anahtarı (rubrik) geliştirme çalışması. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(2), 547-572.
Al-Inbari, F. (2023). Electronic and manual mind mapping as mediating tools in the efl writing process. Journal of Pedagogical Research. https://doi.org/10.33902/jpr.202323690
Atabek-Yiğit, E. ve Balkan-Kıyıcı, F. (2018). Bilişsel stiller ve alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarının kullanım yeterliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Scientific Educational Studies, 2(1), 39-55.
Aydın-Güler, S. (2016). Kazanımlara yönelik dereceli puanlama anahtarlarının geliştirilmesi, kullanılması ve değerlendirmede objektifliğe katkısı (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
Baki, M., & Özmen, Z. (2017). Development of the knowledge of mathematics teaching through the textbook review course. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 209-238. https://doi.org/10.19171/uefad.323412
Başol, G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Bıkmaz-Bilgen, Ö. (2020). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Doğan, N. (Ed.), Tanımlayıcı ölçme ve değerlendirme teknikleri I: Performans değerlendirme (2. baskı, s. 181-216). Ankara: Pegem Akademi.
Budd, J. W. (2004). Mind maps as classroom exercises. The Journal of Economic Education, 35(1), 35-46.
Buzan, T. & Buzan, B. (2016). Zihin haritaları (G. Tercanlı, Çeviri) (5. baskı). İstanbul: Alfa.
Buzan, T. (2020). Zihin haritalama (Y. Bayraktar, Çev.). İstanbul: Olimpos.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345-356.
Chan, Z. & Ho, S. (2019). Good and bad practices in rubrics: the perspectives of students and educators. Assessment & Evaluation in Higher Education, 44(4), 533-545.
Çetin, B. (Ed.) (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlar (s. 1-22). Anı Yayıncılık.
D’Antoni, A., Zipp, G., Olson, V., & Cahill, T. (2010). Does the mind map learning strategy facilitate information retrieval and critical thinking in medical students?. BMC Medical Education, 10(1). https://doi.org/10.1186/1472-6920-10-61
D'Antoni, A. V., Zipp, G. P. & Olson, V. G. (2009). Interrater reliability of the mind map assessment rubric in a cohort of medical students. BMC Medical Education, 9(1), 1-8.
Deluca, C. & Klinger, D. A. (2010). Assessment literacy development: identifying gaps in teacher candidates’ learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 17(4), 419-438, doi: 10.1080/0969594X.2010.516643
Edwards, S., & Cooper, N. (2010). Mind mapping as a teaching resource. The Clinical Teacher, 7(4), 236-239. https://doi.org/10.1111/j.1743-498x.2010.00395.x
Erkuş, M. (2020). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ve alternatif ölçme-değerlendirmeye yönelik tutumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
Evrekli, E., İnel, D. ve Balım, A. G. (2010). Development of a scoring system to assess mind maps. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2330-2334.
Frank, M. & Barzilai, A. (2004). Integrating alternative assessment in a project-based learning course for pre-service science and technology teachers. Assessment & Evaluation in Higher Education, 29(1), 41-61, DOI: 10.1080/0260293042000160401
Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 135-145.
Goodrich, H. (1996). Understanding rubrics. Educational Leadership 54(4), 14–17. https://www.ascd.org/el/articles/understanding-rubrics (Erişim tarihi: 20.04.2022).
Goodrich-Andrade, H. (2005). Teaching with rubrics: The good, the bad, and the ugly. College Teaching, 53(1), 27-31, doi: 10.3200/CTCH.53.1.27-31
Günbaş, N., & Yıldız, H. (2020). Matematik öğretim programı dersinde edmodo sosyal paylaşım platformunun kullanımı: öğretmen adaylarının görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(29), 109-129. https://doi.org/10.35675/befdergi.478788
Güven-Akdeniz, D. (2021). Amaç, ölçüt ve puanlama: matematik öğretmen adayları tarafından oluşturulan dereceli puanlama anahtarlarının incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 10(3), 974-997.
Hamka, N., Rohana, R., & Faisal, M. (2021). The effect of using mind mapping method on learning motivation in science subject of fifth grade at sd inpres sudiang kota makassar. IJEST, 1(1), 67. https://doi.org/10.26858/ijest.v1i1.20112
Kumru, B. E. (2021). Coğrafya ders kitaplarının alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri bakımından incelenmesi ve coğrafya öğretmenlerinin sözü edilen teknik ve uygulamalara ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Loc, N. P. & Loc, M. T. (2020). Using mind map in teaching mathematics: An experimental study. International Journal of Scientific & Technology Research, 9(4), 1149-1155.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Matematik dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
O’Connor, R. (2011). The use of mind maps as an assessment tool. In International Conference on Engaging Pedagogy 2011 (ICEP11) NCI, Dublin, Ireland (pp. 1-14).
Önal-Çalışkan, İ. ve Kaptan, F. (2012). Fen öğretiminde performans değerlendirmenin bilimsel süreç becerileri, tutum ve kalıcılık açısından yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 117-119.
Özçelik, A. (2021). Sınıf öğretmeni̇ adaylarının araştırma sorgulamaya dayalı fen öğretiminde bilim defteri̇ kullanımı hakkındaki̇ görüşleri̇. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 540-558. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.62826-591814
Özel, R., & Kartal, E. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının katı atıklar ve geri dönüşüme yönelik tutumları. Cumhuriyet International Journal of Education, 11(3), 536-546. https://doi.org/10.30703/cije.1096080
Popham, W. J. (1997). What's Wrong—and What's Right—with Rubrics. Educational Leadership, 55(2), 72-75. https://www.ascd.org/el/articles/whats-wrong-and-whats-right-with-rubrics (Erişim tarihi: 20.04.2022).
Rahayu, P., Susantini, E. & Oka, D. N. (2018). Development of creative mind map rubric to assess creative thinking skills in biology for the concept of environmental change. International Journal of Innovation and Research in Educational Sciences, 5(2), 2349–5219.
Ravindranath, S., Abrew, W., & Nadarajah, V. (2016). Student's perception of mind mapping in problem-based learning. Journal of Contemporary Medical Education, 4(2), 60. https://doi.org/10.5455/jcme.20160620013341
Rosba, E., Zubaidah, S. & Sulisetijono, S. M. (2021). Digital mind map assisted group ınvestigation learning. International Journal of Interactive Mobile Technologies 15(5), 4-23.
Russell, M. K. & Airasian, P. W. (2008). Classroom assessment: Concepts and applications (7th Edition). New York, NY: McGraw-Hill.
Silverman, D. (2018). Nitel verileri yorumlama (E. Dinç, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
Stanford, P. & Siders, J. A. (2001). Authentic assessment for intervention. Intervention in School and Clinic, 36(3), 163-167.
Stokhof, H., Vries, B., Bastiaens, T., & Martens, R. (2018). Using mind maps to make student questioning effective: learning outcomes of a principle-based scenario for teacher guidance. Research in Science Education, 50(1), 203-225.
Şahin, M. G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Çetin, B. (Ed.), Performansa dayalı değerlendirme (s. 217-267). Ankara: Anı Yayıncılık.
Ürek, H. (2023). Integration of mobile phone sensors into stem approach: swing activity with phyphox application. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 11(2), 508-533.
Wu, H., & Wu, Q. (2020). Impact of mind mapping on the critical thinking ability of clinical nursing students and teaching application. Journal of International Medical Research, 48(3).
Yan, Z., Lee, J., Hui, S., & Lao, H. (2022). Enhancing students’ self-efficacy in creativity and learning performance in the context of english learning: the use of self-assessment mind maps. Frontiers in Psychology, 13(2022), 1-11.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zvauya, R., Purandare, S., Young, N. & Pallan, M. (2017). The use of mind maps as an assessment tool in a problem based learning course. Creative Education, 8(11), 1782-1793.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.