SİYASETTE AHLAK VE MEHMED AKİF

Özet

Genellikle tanımlandığı üzere, toplumsal hayata yönelik güç, iktidar ve egemenliğin kullanımı neticesinde emretme ve itaat etme şeklinde gelişen faaliyetlerin tümü olarak bilinen siyaset ile insanı erdemli bir varlık seviyesine yükseltmek amacı güden ahlâkın barışık olduğunu söylemek zordur. Ancak bu durumun istisnaları olduğu da bir gerçektir. Siyasi tarihimizde bu istisnalardan birinin de Mehmed Akif olduğu kabul edilebilir. Genellikle şair, fikir ve düşünce adamı olarak bilinen Mehmed Akif, hayatının bir döneminde siyasetle (İttihat ve Terakki üyeliği, Burdur Milletvekilliği) de iştigal ettiğinden aynı zamanda bir siyaset ve devlet adamı olarak da kabul edilmektedir. Kaynaklarda belirtildiği gibi her ne kadar kendisi siyaset adamı olmaktan hoşlanmamış ise de aslında kendisinin siyasetle ilişkisi ve siyasete karşı duruşu önemli mesajlar içermiştir. Bu mesajların o günün dünyasında ne kadar etkili olup olmadığı bir yana, ancak günümüzde Mehmet Akif’ in kısada olsa politika hayatında siyaset ve ahlakı bir araya getiren davranışlarının anlaşılmasına şiddetle ihtiyaç duyulduğu aşikârdır. Günlük siyasi çekişmelerden uzak durmaya gayret eden Mehmed Akif, ülke siyaseti ya da emperyalizme karşı sergilenmesi gereken duruş anlamında siyaset üstü bir konumda bulunmayı tercih etmiştir. Dolayısıyla günlük kısır siyasi çekişmelerin faydalı olamayacağını belirterek siyasetin sadece topluma hizmet etme ve çıkar ilişkilerinin ötesinde olması şartıyla anlamlı olabileceğini bizzat yaşantısıyla ortaya koymuştur. İslam âleminin tamamını oluşturan vatan ile bu vatanda yaşayan tüm toplumun harcını oluşturan birlik ve beraberliğin teminatı olan İslam anlayışı, Akif’in siyasi düşüncesinin temelini oluşturmaktadır. Akif’in eserlerine bakıldığında bu anlayışın izlerini görmek mümkündür. Bu çalışmada Akif’in siyasi hayatından bazı örnekler verilerek siyaset ve ahlak ilişkisi yani siyasette ahlaki duruşun nasıl mümkün olabileceğine dair önemli ipuçları ortaya konmaya çalışılmıştır.