OKUL TERKİNİ ÖNLEMEYE YÖNELİK HAZIRLANAN GRUP REHBERLİĞİ PROGRAMININ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Özet Görüntüleme: 89
/ 
PDF İndirme: 13
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15313602Anahtar Kelimeler:
School, School dropout, Alienation from school, Secondary school.Özet
Bu araştırmanın temel amacı, okul terkini azaltmaya yönelik hazırlanan grup rehberliği programının ortaokul öğrencilerinin okul terki düzeyine etkisini incelemektir. Öğrencinin diploma sahibi olamadan bireysel, ailevi, okul ya da toplumsal nedenlerden ötürü okul yaşamını sonlandırması ile gerçekleşmekte olan okul terki kavramının ortaokul 8.sınıf öğrencileri üzerinde etkisinin ne düzeyde olacağı araştırmanın sorusunu oluşturmuştur. Araştırmanın çalışma modeli, ön-test, son-test ölçümlerini içeren ve kontrol grubu ile deneysel grubunu karşılaştırmayı amaçlayan bir deneysel model üzerine kurulmuştur. Hazırlanan Okul Terkini Azaltmaya Yönelik Grup Rehberliği Programı araştırmanın bağımsız değişkeni, katılımcıların okul terki düzeyleri ise bağımlı değişkenidir. Ergenlerin okul terki düzeylerini ölçmek amacıyla “Algılanan Okul Yaşantıları Ölçeği” kullanılmıştır. Toplamda 14 maddeden oluşan bir ölçme aracıdır. Çalışma grubunu 2024/2025 eğitim-öğretim döneminde Malatya ili Yeşilyurt ilçesinde bir ortaokula devam eden öğrencilerden oluşan gönüllü 16 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma kapsamında, deney grubuna 6 oturumluk hazırlanan Okul Terkini Azaltmaya Yönelik Grup Rehberliği Programı uygulanmıştır. Araştırma süreci içerisinde, deney ve kontrol gruplarına deneysel müdahaleden önce bir ön test, deneysel işlem sonrasında bir son test ölçümleri yapılmıştır. Verilerin analiz aşamasında deney ve kontrol gruplarının ön test, son test ölçümleri arasındaki farkı değerlendirmek amacıyla “Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi” istatistiksel yöntemleri kullanılmış; elde edilen sonuçlar SPSS 21 programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, Okul Terkini Azaltmaya Yönelik Hazırlanan Grup Rehberliği Programının uygulanmasının, deney grubundaki öğrencilerin okul terki düzeylerinde belirgin bir azalma sağladığı görülmüştür. Aynı zamanda deney grubundaki öğrencilerin son test puanları ile kontrol grubundaki öğrencilerin son test puanları arasında deney grubunun lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Ayrıca, Okul Terkini Azaltmaya Yönelik Hazırlanan Grup Rehberliği Programının öğrencilerin okul terki düzeylerini azaltmada etkili bir program olduğu söylenebilir. Araştırmanın sonuçları, alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve elde edilen bulgular doğrultusunda uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Referanslar
Anderson- Butcher, D., Amorose, A., Iachini, A., & Ball, A. (2012). The development of the perceived school experiences scale. Research on Social Work Practice, 22(2),. 186-194.
Arslan, A. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinde okul terki riskinin yordayıcıları: okula bağlılık ve okul tükenmişliği. 54(2), 431-458.
Bademci H.Ö., Karadayı, E.F., Pur- Karabulut Ş. G., Bağdatlı & Vural, N. (2018). Özsaygının artırılması yoluyla okul terkinin önlenmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 21(41). 60-73.
Bask, M., & Salmela-Aro, K. (2013). Burned out to drop out: Exploring the relationship between school burnout and school dropout. European Journal of Psychology of Education, 24(4), 511–528.
Battin-Pearson, S., Newcomb, M., Abbott, R., & Hawkins, J. (2000). Predictors of early school dropout. Journal of Educational Psychology. 92(3), 568-582.
Bayhan, G., & Dalgıç, G. (2012). Liseyi bırakan öğrencilerin okul terki nedenlerinin araştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13(3). 107-130.
Baytemir, K., Akın- Kösterelioğlu, M., & Kösterelioğlu, İ. (2014). Algılanan okul yaşantıları ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 597- 608.
Blount, T. (2012). Dropout Prevention: Recommendations for school counselors.
Boyacı, A., & Öz, Y. (2018). Ortaöğretimde okul terki ve sosyal sermaye: nitel bir araştırma. Journal of Economy Culture and Society, (58), 67-89.
Çam, İ. (2023). Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin, okul terklerinin nedenleri ile bu durumun bireysel ve ekonomik sonuçlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Dirik, H. (2020). Ortaöğretim kurumlarında okul terkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Emiroğlu, S., & Kurt, D. G. (2023). Psikolojik danışman bakış açısıyla okul terki. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 6(1), 51-78.
Ergün, N. (2014). Ergenlerde okul dışına itilme: Nusaybin örneği.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Gözübüyük T., M. (2014). Trabzon ili genel liselerde okul terk nedenlerinin belirlenmesi. Türk Eğitim Dergisi, 3(5), 33-46.
Güngör, G. (2019). Mesleki ve teknik ortaöğretimde okul terki nedenleri ve çözüm önerileri: bütüncül bir program önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi.
Gürhan, E., Çiftçi, S., & Sarı, B. (2022). Roman ilkokul öğrencilerinin okul devamsızlığı ve okul terki nedenlerinin incelenmesi. Diyalektolog Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21-40.
Işık, Ş. (2016). Lisede Grup Rehberliği Etkinlikleri. Pegem Yayınevi. Ankara.
Jordan, W. J., Lara, J., & Mcpartland, J. M. (1996). Exploring the causes of early dropout among race-ethnic and gender groups. Youth & Society, 28(1), s. 62-94.
Karacabey, M., F. (2016). Ortaöğretimde okul terkinin bireysel ve kurumsal nedenleri: Şanlıurfa ili örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Kaufman, P., Alt, M., N., & Chapman, C. D. (2004). Dropout rates in the united states: 2001. statistical analysis report nces 2005-046. US Department of Education.
Kartal, S., & Ballı, F. E. (2020). Okul terki araştırmaları sitematik bir analiz çalışması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), s. 257-278.
Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki şiddet davranışının kaynakları üzerine kuramsal bir yaklaşım. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 47-70.
Korkut- Owen, F. (2015). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Anı Yayıncılık.
Köse, N. (2014). Acarlar beldesinde okul terkleri ve devamsızlık sorunu (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Küçükarslan, E. (2019). Meslek lisesi öğrencilerinin okul terkinde rol oynayan faktörler ve önleme stratejilerine ilişkin yönetici, öğretmen ve öğrenci görüşleri: AB ülkeleri ile karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi.
Lowder, C., O’Brien, C., Hancock, D., Hachen, J., & Wang, C. (2022). High school success: A learning strategies intervention to reduce drop-out rates. The Urban Review, 1-22.
McKee, M. T., & Caldarella, P. (2016). Middle school predictors of high school performance: a case study of dropout risk ındicators. Education, 515-529.
Piscitello, J., Kim, Y. K., Orooji, M., & Robison, S. (2022). Sociodemographic risk, school engagement, and community characteristics: A mediated approach to understanding high school dropout. Children and Youth Services Review.
Rumberger, R. W. (1995). Dropping out of middle school: A multilevel analysis of students and schools. American Educational Research Journal, 32(3), 583–625.
Sezgin, F., Koşar, D., Koşar, S., & Emre, E. R. (2016). Liselerde akademik başarısızlık: Nedenleri ve önlenmesine ilişkin öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1).
Taylı, A. (2008). Eğitim sisteminde önemli bir sorun: Okulu bırakma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 89-101.
Tırpancıoğlu, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okul terki riski, okul tükenmişliği ve algılanan sosyal destek tarzı değişkenlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi.
Tunç, E. (2011). Okulu terk etmiş ortaöğretim öğrencilerinin benlik algıları ve rehberlik gereksinimlerinin karşılanma düzeyi (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Yorğun, A. (2014). Lise öğrencilerinde okul terki riskinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yavuz, M., Özkaral, T., & Yıldız, D. (2016). Kız öğrencilerin örgün eğitimlerini sürdürmeme nedenleri. Eğitim ve Toplum, 5(14).
Yavuzer, H. (2002). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, İ., & Koyuncu, B. (2022). Covid-19 pandemisinin mesleki ve teknik eğitimde okul terki ve devamsızlığı üzerindeki etkisi. Avrasya Eğitim ve Literatür Dergisi, 19-43.
Zorbaz, O., & Özer, A. (2020). Do student characteristics affecting school dropout risk differ from one school to another? Education and Science, 45(202), 191-210.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
