YEREL EYLEM GRUPLARI: SALIPAZARI YEREL EYLEM GRUBU DERNEĞİ ÖRNEĞİ


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15315176Anahtar Kelimeler:
Local Action Group, Rural Development, Participatory Governance, LEADER Approach, SALYEGDER.Özet
Yerel Eylem Grubu (YEG), yerel kalkınma süreçlerinde çok aktörlü, katılımcı ve sürdürülebilir bir yaklaşımı esas alan örgütlenme modelidir. YEG’ler, belirli bir coğrafi alanda ikamet eden ya da bu alanda faaliyet yürüten kamu kurumları, özel sektör temsilcileri ve sivil toplum kuruluşlarının gönüllü iş birliğiyle oluşturulan yerel topluluklardır. Bu yapıların temel amacı, yaşadıkları bölgenin sosyal, ekonomik, çevresel ve kültürel kalkınmasını destekleyecek projelerin geliştirilmesi, uygulanması ve izlenmesini sağlamaktır.
YEG’ler genellikle dernek statüsünde kurulmakta olup, faaliyetlerini Avrupa Birliği'nin Kırsal Kalkınma Politikası kapsamında geliştirilen LEADER (Liaison Entre Actions de Développement de l'Économie Rurale) yaklaşımı doğrultusunda yürütmektedir. LEADER, kırsal kalkınmada "aşağıdan yukarıya" yaklaşımı benimseyerek, karar alma süreçlerine yerel paydaşların aktif katılımını teşvik eder. Bu yönüyle YEG’ler, yerel ihtiyaçlara duyarlı, yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesine imkân tanır. Ayrıca, farklı aktörlerin bilgi, deneyim ve kaynaklarını bir araya getirerek, sinerji ve iş birliği kültürünün yaygınlaşmasına da katkı sağlar.
Türkiye genelinde 12 ilde toplam 48 adet Yerel Eylem Grubu Derneği kurulmuştur. Bu dernekler, Avrupa Birliği kırsal kalkınma politikaları doğrultusunda, yerel aktörlerin iş birliği ile oluşturulan kalkınma temelli örgütlenmelerdir. Söz konusu 48 dernekten 8’i Samsun ilinde faaliyete geçmiştir. Bu durum, Samsun’un kırsal kalkınma politikalarının uygulanmasında öncü illerden biri olduğunu göstermektedir.
Bu çalışma, Samsun ilinde faaliyet gösteren Yerel Eylem Grubu Dernekleri arasında yer alan Salıpazarı Yerel Eylem Grubu Derneği’nin (SALYEGDER) faaliyetlerini odağına almaktadır. Çalışmanın temel amacı, SALYEGDER tarafından yürütülen projeleri, derneğin örgütsel yapısını ve bu yapının yerel kalkınma süreçlerine sunduğu katkıyı çok boyutlu bir biçimde analiz etmektir. Bu çerçevede, yerel kalkınma stratejilerinin oluşturulması ve uygulanmasında önemli bir rol üstlenen YEG’lerin; yerel halkın karar alma süreçlerine katılımını nasıl teşvik ettikleri, kırsal alandaki sosyal sermayeyi nasıl inşa ettikleri ve bölgesel kalkınma hedeflerine ne ölçüde hizmet ettikleri değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Salıpazarı özelinde yürütülen faaliyetler üzerinden, LEADER yaklaşımının yerel düzeydeki yansımaları ve uygulama süreçlerine etkisi tartışmaya açılmıştır.
Referanslar
Altieri, M. A., & Nicholls, C. I. (2017). The adaptation and mitigation potential of traditional agriculture in a changing climate. Climatic Change, 140(1), 33–45.
Atalık, G., & Yıldırım, B. (2019). Yerel Eylem Grupları ve kırsal kalkınma üzerine bir değerlendirme. Yerel Yönetimler Dergisi, 25(2), 45–60.
Avrupa Birliği Bakanlığı. (2015). IPA nedir? https://www.ab.gov.tr
Dax, T., & Oedl-Wieser, T. (2016). Rural innovation activities as a means for changing development perspectives – An assessment of more than two decades of promoting LEADER initiatives across the European Union. Studies in Agricultural Economics, 118(1), 30–37.
European Commission. (2006). The LEADER approach: A basic guide. Office for Official Publications of the European Communities.
European Commission. (2022). LEADER Approach: A guide for local development. Brussels: European Union Publications.
European Network for Rural Development. (2017). The importance of branding and geographical indications for rural development.
European Network for Rural Development. (2021). Social inclusion in rural areas: A focus on LEADER.
FAO. (2014). Building a common vision for sustainable food and agriculture: Principles and approaches. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Gülçubuk, B. (2016). Kırsal kalkınmada yerel eylem gruplarının rolü. K. Demir (Ed.), Kırsal kalkınma ve yoksullukla mücadele politikaları (ss. 123–145). Ankara Üniversitesi Yayınları.
Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2020). KDV istisna sertifikası rehberi. https://www.gib.gov.tr
İktisadi Kalkınma Vakfı. (2023). IPARD III programı yayımlandı. https://www.ikv.org.tr
Keleş, R. (2004). Kentleşme politikası (9. b.). İmge Yayınları.
Külekçi, M. (2010). Kırsal kalkınma politikalarında sürdürülebilirlik ve Türkiye örneği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 67(2), 101–123.
OECD. (2006). The new rural paradigm: Policies and governance. OECD Publishing.
OECD. (2020). Rural Well-being: Geography of Opportunities. OECD Publishing.
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı. (2018). Salıpazarı ilçe raporu. https://www.oka.gov.tr
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı. (2024). Faaliyet raporları ve etkinlik duyuruları. https://www.oka.gov.tr
Özdemir, E., & Gövdere, B. (2020). Coğrafi işaretlerin kırsal kalkınma üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(1), 89-99.
Öztürk, M. (2020). Kırsal kalkınmada katılımcı yaklaşımlar ve LEADER deneyimi. Kalkınma Dergisi, 8(1), 75–92.
Resmî Gazete. (2024). https://www.resmigazete.gov.tr
Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2024). Tanıtım ve Medya Faaliyetleri Raporu.
Salıpazarı YEG. (2024). 2024 Uygulama Takvimi ve Finansal Planlama Raporu.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2020). LEADER tedbiri sözleşme işlemleri rehberi. https://www.tkdk.gov.tr
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2023). LEADER yaklaşımı ve YEG’ler. https://www.tkdk.gov.tr
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2024a). IPARD III programı – 2021–2027 dönemi. https://www.tkdk.gov.tr
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2024b). 2024 Yılı uygulama planı. https://www.tkdk.gov.tr
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2023). IPARD programı tanıtımı. https://www.tarimorman.gov.tr
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2024). Kooperatifçilik eğitim notları ve uygulama kılavuzu. https://www.tarimorman.gov.tr
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü. (2024). Türkiye Ortak Tarım Politikası Ağı Yerel Eylem Grubu El Kitabı. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı.
Türkiye İstatistik Kurumu (2024). https://www.tuik.gov.tr
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 NEW ERA INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERDISCIPLINARY SOCIAL RESEARCHES

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.