ŞANLIURFA YÖRESİNE AİT CULHA DOKUMACILIĞINDAN ESİNLENEREK YAPILAN ÖZGÜN DOKUMA TASARIM ÇALIŞMASI

Özet

Dokuma sanatı tarih öncesi çağlardan günümüze kadar gelmiş çok geniş bir kullanım alanı bulunan en eski sanatlardan birisidir. Dünyadaki en eski toplumlardan biri olan Türkler kültürlerine ve yaşam tarzlarına göre dokuma sanatını geliştirmişlerdir. Orta Asya’da yaşayan Türkler ilk olarak hayvanlardan elde ettikleri yünden iplik elde etmişlerdir. İpliği kullanarak dokuma yapmayı ve farklı malzemelerle çeşitlendirmeyi öğrenmişlerdir. Estetik açıdan güzel görünen bir dokuma kumaşta iplik seçimi ve örgü türü de önemlidir. Özellikle kullanılan renkler anlatılmak istenen motifi güzel yansıtmalıdır. Ülkemizde geçmişten gelen ve günümüzde unutulmaya yüz tutmuş binlerce dokuma kumaş bulunmaktadır. Her şehir ve her yörenin kendine has dokuma teknikleri, motifleri ve süslemeleri vardır. Günümüzde bu dokumaları devam ettiren dokuma ustalarının sayısı oldukça azdır. Bu sebepten dolayı tarihimizde bulunan kültürel mirasımız olan çoğu dokuma kumaşı bilmekten mahrum kalmaktayız. Unutulmaya yüz tutan dokuma sanatlarımızı yeniden canlandırmak için, ülkemizde büyük bir çaba bulunmaktadır. Geçmişimizden gelen geleneksel miraslarımız bizi geleceğe taşımaktadır. Bu çalışmada unutulmaya yüz tutmuş dokumaları hatırlatmak ve geleneksel mirasımızı yaşatmak adına Şanlıurfa yöresine ait olan culha dokumacılığından esinlenerek tasarlanan altı farklı numune el dokuma tezgâhında tasarımı yapılmıştır. Özellikle çulha dokumacılığında kullanılan renklerden kahverengi ve yeşil renk seçilmiştir. Dokuma tekniği olarak bezayağı kullanılmıştır. Çalışmada nitel araştırma tekniğine göre yapılmıştır. Geleneksel dokuma motiflerinden yola çıkarak geleneksellik ve modernizm birleştirilmiştir. Bu desenlerden üç tanesi geçmişin yorumlanması, diğer üç tanesi ise geleceğin yorumlaması olarak dokunmuştur. Dokunan altı parça bir DNA sarmalına benzeyecek şekilde birleştirilmiştir. Geçmişten gelen genlerimizle geleceğe iz bırakabileceğimiz anlatılmak istenmiştir. Oluşturulan dokuma ürününe “Geçmişten Geleceğe” ismi verilmiştir. Tasarlanan ürün için kültürel mirasımızı canlandırmak ve yeni bir yorum getirmek amaçlanmıştır.