HUBRİS SENDROMU: BİR GRUPTA BİRİNİN STATÜSÜNÜ AŞIRI DEĞERLENDİRMENİN TEHLİKELERİ

Özet

"Güç ve Başarı Sarhoşluğu" olarak kavramsallaştırılan ve bir yıkıcı liderlik biçimi olarak çerçevelenen "Hubris Sendromu" kavramı bu çalışmada ele alınmıştır. Hubris sendromuna sahip olanların sistematik olarak ve tekrar tekrar aşırı özgüvenli ve aşırı hırslı olduğu bilinmektedir. Bu kişiler, yeteneklerini önemli ölçüde abartırlar ve performanslarının diğerlerininkinden üstün olduğuna inanırlar; sonuç olarak, kendilerine aşırı güvenirler ve ani kararlar verirler. Hubris sendromuna sahip olanların eleştiriye karşı dirençli olma eğiliminde bulunmaları, başkalarının tavsiyelerine karşı savunmasız ve onları hor görmeleri sorunu daha da çok bilinmektedir. Çoğu zaman pervasızlığa varan kararlar alırlar; başkalarının tavsiyelerine ve eleştirilerine karşı bağışıktırlar ve onları hor görürler. Kararları önceki başarılarından beslenir ve o kadar çok övünürler ki başarı şanslarını önemli ölçüde abartmaya meyilli olurlar. Neyin yanlış gidebileceğini ciddi şekilde küçümsemeye iknadırlar. Bireyler, bir gruptaki statüleri hakkında aşırı derecede olumlu bir algı oluşturduklarında statülerini yükseltmeye girişmektedirler. Statü geliştirmenin sosyal maliyetlere yol açtığı ve bu nedenle çoğu bireyin statülerini doğru algıladığı düşünülmektedir. Buna karşılık olumlu yanılsamalar teorisi, statü kendini geliştirmenin birey için faydalı olduğunu ve çoğu bireyin statüsünü abarttığını öne sürmektedir. Laboratuar gruplarının sosyal ilişkiler analizinde, statü yükseltmesini manipüle eden bir deneyde ve gerçek dünyadaki gruplarla ilgili bir çalışmada, bu çalışmanın hipotezleri için destekleyici kanıtlar bulunmuştur. Statü yükseltme ile uğraşan bireyler, başkaları tarafından daha az sevilmiş ve çalışmaları için daha az para ödemiştir. Ayrıca, bireyler statülerini yüksek oranda doğru algılama eğiliminde olmuşlardır. Arabuluculuk analizleri, statü için kendini geliştirenlerin grup süreçlerinde yıkıcı sonuçlarla karşılaştıklarını ve sosyal olarak cezalandırıldıklarını ortaya koymuşlardır.