GÖNÜLLÜ SÜRGÜN AŞAMASINDA HAKKINDA YAZILANLARDAN HAREKETLE MEHMED AKİF’İN DURUŞU HAKKINDA BİR DEĞERLEN

Özet

Mehmet Akif Ersoy, Millî Mücadele’nin zor zamanlarında İstiklâl mücadelesine verdiği destekle tanınmaktadır. Milli Mücadele öncesinde de şairin Çanakkale kahramanalığı için kaleme aldığı şiir O’nun millî ve manevi hisleriyle zaferi anlatış gücünü gözler önüne sermektedir. Mehmet Akif’i İstiklâl şairi olmaya götüren süreç aynı zamanda memleketin dâhilinde istilacı güçlere karşı verilen mücadele sürecinin kendisidir. Millî Mücadele hareketinin muvaffakiyete ulaşması için Mehmed Akif, her türlü tarihi, edebi ve dinî birikimini kullanarak camilerde verdiği vaazlarla halkı mücadeleye destek olmaya davet etmiştir. Milli Mücadele’ye memleket dâhilinde yoğun bir şekilde katılım sağlanarak desteklenmesinde Mehmet Akif’in verdiği vaazların tesiri fazladır. İstiklâl Mücadele’sinin en buhranlı zamanlarında cephedeki askerin moral gücünün yüksek tutulmasına yönelik düşünceden hareketle bir millî şiir yazılması teklifi Mehmet Akif’e de iletilmiş fakat işin içinde para ödülünün olması vesilesiyle Akif, şiir yazamayacağını ifade etmiştir. Mehmet Akif’in bu şekilde girmediği yarışmaya geniş bir katılım söz konusu olmuştur. Yarışmaya şiir gönderenlerin sayısı yediyüzün üzerindedir. Ne var ki bu katılımcılardan hiç birisinin şiiri Millî Mücadele ruhunu yansıtacak özellikte değildir. Bu durum karşısında yarışmayı kazanması halinde para ödülünü almayacağı garanti edilince Mehmet Akif şiir yazmaya karar verir ve şiiri yarışmayı kazanarak TBMM’de okunarak ayakta alkışlanır. Böylece Mehmet Akif’in kaleminden anlamını bulan İstiklâl Marşı Millî Mücadele’nin ve zafer sonrası da Türkiye Cumhuriyeti’nin millî marşı olur. Cumhuriyetin ilk iki yılındaki yeni anayasanın kabulü ve bazı ideolojik değişiklikler sebebiyle Mehmet Akif Ersoy çok sevdiği memleketten ayrılarak ömrünün onbir senesini geçireceği Mısır’ın başkenti Kahire’ye gider. Bu gidiş aslında bir gönüllü sürgün tercihidir. Mehmet Akif’i Türkiye’yi terketmek mecburiyetinde bırakan siyasi sebeplerin yanında bazı kalemşorların yazdıklarının da gözardı edilmemesi gerekmektedir. Bu çalışmada Mehmet Akif’in gönüllü sürgün aşamasında Türkiye’de hakkında yazılanlardan örnekler verilerek şairin bu yazılanlar karşısındaki duruşu hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır.